ماهواره‌های ایرانی "کوثر" و "هدهد" که ساخت یک شرکت دانش‌بنیان بخش خصوصی است، برای پرتاب به مدار زمین به کشور روسیه ارسال شدند؛ پرتاب این ماهواره‌ها یک نقطه عطف در تاریخ صنعت فضایی ایران است چراکه نخستین حرکت جدی بخش خصوصی فضایی ایران محسوب می‌شود.

 2 ماهواره ساخت بخش خصوصی کشورمان با نام‌های "کوثر و هدهد" روز جمعه 20 مهر ماه جاری برای ارسال به فضا به روسیه ارسال شدند.

ماهواره کوثر با مأموریت کشاورزی دقیق و نقشه‌برداری و ماهواره هدهد نیز یک ماهواره مخابراتی اینترنت اشیا و آماده پرتاب هستند.

ساخت ماهواره سنجشی «کوثر» از سال 1398 آغاز شده بود و ماهواره «هدهد» نیز که حاصل بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته بکار رفته در «کوثر» است، در مدت زمان کم و تنها در یک سال طراحی و ساخته شد. نکته حائز اهمیت این است که این دو دستاورد بزرگ توسط گروهی از جوانان ایرانی با میانگین سنی 25 سال در یک شرکت فناور ایرانی بخش خصوصی به ثمر نشسته است.

سرانجام روز جمعه 20 مهر ماه جاری، ماهواره‌های "کوثر و "هدهد" برای آخرین بار خاک ایران را لمس کرده و جهت پرتاب به مدار، به کشور روسیه ارسال شدند. این دو ماهواره در آستانه پرتاب و ورود به مدار قرار دارند.

ماهواره کوثر

ماهواره کوثر یک ماهواره سنجشی با وضوح تصویر بالا است که برای کاربردهای متنوعی از جمله کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و مدیریت بحران طراحی شده است. تصاویر باکیفیت تهیه شده توسط این ماهواره، امکان پایش دقیق تغییرات محیطی، شناسایی مناطق آسیب‌دیده در اثر بلایای طبیعی و برنامه‌ریزی بهتر برای توسعه پایدار را فراهم می‌کند. از جمله ویژگی‌های کلیدی این ماهواره می‌توان به وضوح تصویر بالا، کاربردهای متنوع و ساخت داخلی آن اشاره کرد.

ماهواره هدهد

ماهواره هدهد یک ماهواره کوچک با کاربردهای ارتباطی است که برای ایجاد شبکه‌های ارتباطی ماهواره‌ای و اینترنت اشیا طراحی شده است. این ماهواره می‌تواند در مناطق دورافتاده و صعب‌العبور که دسترسی به شبکه‌های ارتباطی زمینی محدود است، خدمات ارتباطی ارائه دهد. از جمله ویژگی‌های کلیدی این ماهواره می‌توان به ابعاد کوچک، کاربردهای ارتباطی و مناسب بودن آن برای مناطق دورافتاده اشاره کرد.

اهمیت پرتاب ماهواره‌های کوثر و هدهد

پرتاب این دو ماهواره، نشان از پیشرفت چشمگیر صنعت فضایی ایران دارد و پیامدهای مهمی برای کشور به همراه دارد. از جمله این پیامدها می‌توان به خودکفایی در فناوری فضایی، توسعه کاربردهای فضایی، ایجاد اشتغال و توسعه فناوری و ارتقای جایگاه بین‌المللی اشاره کرد.

پیش از ارسال این ماهواره‌ها به روسیه برای پرتاب، دکتر حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران، از نزدیک شاهد مراحل پایانی ساخت و آماده‌سازی ماهواره‌ها در شرکت دانش‌بنیان سازنده قرار گفت.

خادمان علی ابن موسی الرضا (ع) نیزبه همراه پرچم متبرک گنبد حرم امام رضا(ع) قبل از ارسال این ماهواره‌ها به فضا در این شرکت دانش‌بنیان حاضر شدند.

این دو ماهواره قرار بود در سال 1402 به فضا پرتاب شود که بنابردلایلی این پرتاب انجام نشد. دکتر حسین شهرابی فراهانی؛ مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان امیدفضا آبان ماه سال 1402 در گفت‌و‌گویی از به تأخیر افتادن پرتاب ماهواره‌های کوثر و هدهد خبر داده بود.

شهرابی درباره چرایی تأخیر در پرتاب ماهواره‌های ایرانی کوثر و هدهد تولید این شرکت گفت: محموله اصلی پرتابگر سایوز تغییر کرده است و پرتاب همه ماهواره‌های محموله فرعی نیز متناسب با آن نیز باید به تأخیر بیافتاد.

شهرابی در مصاحبه‌ دیگری با اشاره به تاریخچه ساخت این 2 ماهواره گفت: در ابتدای تأسیس شرکت امید فضا، نیت ما این بود که با هدف توسعه منظومه‌های مخابراتی، سرمایه‌گذار جذب کنیم که بیزینس‌پلن طراحی کرده و مذاکرات نسبتاً طولانی با انواع سرمایه‌گذاران مختلف داشتیم. متأسفانه در سال‌های اولیه این توفیق حاصل نشد که ما بتوانیم سرمایه‌گذاران را قانع کنیم که حوزه فعالیت ما اقتصادی است!

وی تاکید کرد: ما باید در سال‌های اولیه برای رسیدن به منظومه مخابراتی، R&D را با سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاران انجام می‌دادیم اما تغییر راهبرد داده و تصمیم گرفتیم که R&D را با 80 درصد همپوشانی به سمتی ببریم که به سرعت برای محصولات خود مشتری پیدا کنیم.

شهرابی گفت: به همین خاطر راهبرد خود را از سمت ماهواره‌های مخابراتی به سمت ماهواره‌های سنجش از دور تغییر دادیم چراکه از لحاظ فناوری‌ها 80 درصد با یکدیگر اشتراک داشتند و تفاوت آن این بود که در ماهواره‌های مخابراتی باید منظومه را شکل داده و سرمایه بسیار زیادی را نیاز دارد اما در ماهواره‌های سنجش از دور با یک تک ماهواره نیز امکان جذب مشتری وجود دارد!

وی خاطرنشان کرد: در شروع اولیه با سه شرکت دانش‌بنیان، مشارکت‌نامه مدنی یا اصطلاحاً‌ کنسرسیوم امضا کردیم و عملاً هسته اولیه از نظر توان اجرا برای ساخت ماهواره شکل گرفت و قرار شد که این شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه از لحاظ نیروی انسانی و تأمین مالی تا حد امکان مشارکت کنند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان تصریح کرد: معاونت علمی در این نقطه به ما کمک زیادی کرد با این شرط که ما حتماً یک مشتری را جذب کنیم که این مشتری نیز توسط امید فضا جذب شد. ما برای توسعه نخستین ماهواره سنجشی خود، یک مشارکتی با شرکت‌های دانش‌بنیان شکل دادیم و برای تأمین مالی نیز یک سوم مشارکت خصوصی، یک سوم معاونت علمی و یک سوم دیگر آن نیز را یک مشتری دیگر تأمین کرد.

وی ادامه داد: ساخت ماهواره کوثر با مأموریت کشاورزی دقیق و نقشه‌برداری با همین رویکرد در سال 1398 کلید خورد.

شهرابی با بیان اینکه این ماهواره از لحاظ مشخصات فنی، یکی از بهترین ماهواره‌‌هایی است که طراحی و ساخته شده است گفت: امیدواریم که در عمل نیز، نتایج مثبتی از این ماهواره بگیریم. در سال پایانی ساخت ماهواره کوثر، ماهواره هدهد را با تجربه ماهواره کوثر شکل دادیم که یک ماهواره مخابراتی اینترنت اشیاء است که ماهواره هدهد از زمان تعریف تا زمان پرتاب فقط  یکسال زمان برده است.

در پایان باید بگوییم که پرتاب ماهواره‌های کوثر و هدهد، یک نقطه عطف در تاریخ صنعت فضایی ایران است چراکه نخستین حرکت جدی بخش خصوصی فضایی ایران محسوب می‌شود؛ این دستاورد نشان می‌دهد که ایران با تکیه بر دانش و توانمندی جوانان خود، می‌تواند در عرصه فناوری‌های پیشرفته به موفقیت‌های بزرگی دست یابد.

منبع: انتخاب