آیا وزارت راه آمار و داده های مشابه در مورد هزینه بهره برداری هواپیما، قطار ... را از سازمان های مربوطه دریافت می نماید؟

تین نیوز عباس قربانعلی بیک* :

- سازمان جهانی هواپیمایی تجاری، ایکائو (ICAO)  در گزارش 2017 تهران ( Airline Operating Costs and Productivity  ) « هزینه بهره برداری و بهره وری خطوط هوایی » را در هشت شرکت هواپیمایی آمریکا ارائه کرده که دارای نکات ارزشمندی است.

- گزارش به هزینه بهره برداری (FOC) 8 شرکت هوایی پرداخته که بین 2065 تا 3069 (متوسط 2481) دلار متغییر است.

- FOC (Flight Operating Costs) بر صندلی - ساعت بین 11 تا 17 دلار متغییر بوده و متوسط آن اندکی بیش از 13 دلار است.

- متوسط ساعات پرواز روزانه هواپیماها 11 ساعت، حداقل آن 10 و حداکثر 13 ساعت و متوسط مسافت 2003 کیلومتر است و حداقل 1600 تا 3000 کیلومتر (شرکت ها: آمریکن، کنتیننتال، دلتا، آمریکن وست، نورث وست، ترنس ورد، یونایتد، یواس ایر).

- حداقل ناوگان 12 و حداکثر 101 فروند هواپیمای 200-757 و جمع هواپیماهای این هشت شرکت به 458 فروند می رسد (ظاهرا شرکت American Airlines یکی از بزرگترین ها است و نزدیک 7000 پرواز در روز به 350 مقصد در 48 کشور دارد، سالانه 200 میلیون مسافر جابجا نموده، ژانویه 2023 دارای 933 فروند هواپیما بوده و در 2022 حدود 130هزار پرسنل داشته است).

- در صفحه 13 گزارش به اعداد مذکور در چند هواپیمای منتخب پرداخته (انواع هواپیما: DC9-30، A320، B727، B757، B747 به ترتیب با 100، 148، 150، 186، 375 صندلی) که بین 1973 تا 6455 دلار بر ساعت پرواز و 14 الی 20 دلار بر صندلی ساعت و متوسط مسافت پرواز 750 کیلومتر برای کوچکترین هواپیما و 6500 کیلومتر برای بزرگترین متغییر است.

- در صفحه 20 گزارش به متوسط ریز هزینه سه شرکت برای ساعت پرواز 500-737 اشاره نموده که برای شرکت کنتیننتال عبارت است از: خدمه 510، سوخت 430، نگهداری 651، مالکیت 698، کل 2291 و دو شرکت دیگر 1526 و 2974 دلار.

- بانک جهانی در صفحه 73 پیوست گزارشی، منبع تهیه اطلاعات هزینه بهره برداری هواپیما را وزارت حمل ونقل آمریکا و سازمان های هوایی مانند ایکائو اعلام داشته و آنها را به ترتیب بیشترین چنین دسته بندی می کند: سوخت حدود 26 درصد ، تعمیرات 17 درصد ، خدمه حدود 11 درصد ، اجاره هواپیما 10 درصد ، ناوبری و خدمات فرودگاهی 8 درصد ، اعزام ...، خدمات مسافری ...، کمیسیون، بیمه 1 درصد .

- گزارش آنالیز هزینه بهره برداری هر ساعت پرواز انواع هواپیما نیز مشخص شده است (شامل: سوخت، خدمه، اجاره، تعمیرات). 

- سایت آمار اروپا (Statista) نیز هزینه یک ساعت پرواز در 12 ماه قبل از سپتامبر  2019 را بر حسب نوع هواپیما ... اعلام نموده است.

- به گزارش اکوایران (16 آذر) و بر اساس اطلاعات صورت مالی سال 1402 منتشر شده در سامانه کدال، شرکت هواپیمایی ملی ایران به دلیل هزینه های مالی و تسعیر تسهیلات اخذ شده ارزی بابت خرید هواپیماهای برجامی و افزایش شدید نرخ ارز در سال گذشته باز هم زیان ده ظاهر شده است. سرمایه این شرکت قریب به دو هزار و 51 میلیارد تومان است که صد درصد آن به دولت تعلق دارد؛ ... هیئت وزیران این شرکت را در سال گذشته در فهرست شرکت های قابل واگذاری از طریق بورس قرار داد.

شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (هما) مبلغ 27 همت دارایی ثابت مشهود را در صورت مالی خود به ثبت رسانده که قریب به 88 درصد آن (معادل 24 همت) مربوط به ارزش هواپیماهای آن است. ارزش هواپیماهای این شرکت به عنوان دارایی های آن از محل تسعیر ارز در سال گذشته حدود 9 همت افزایش یافت. شرکت هما تا پایان سال گذشته تعداد 55 هواپیما به ثبت رسانده که از این تعداد 39 هواپیما به ارزش 9 همت جزو هواپیماهای زمین گیر شرکت است. علت اصلی زمین گیر شدن هواپیماهای مورد اشاره ناشی از تحریم های آمریکا، کمبود شدید نقدینگی و همچنین عدم امکان فراهم کردن به موقع و سریع قطعات و الزامات اورهال است. همچنین این شرکت 19 فروند هواپیمای از رده خارج دارد. بر اساس این گزارش 22 فروند از هواپیماهای خریداری شده شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی به بهای 21 همت در در رهن بانک ها است. (تردید در برخی اعداد)

- با بررسی گزارش ایکائو، بانک جهانی و استاتیستا و ... این پرسش مطرح می شود که آیا وزارت راه آمار و داده های مشابه در مورد هزینه بهره برداری هواپیما، قطار ... را از سازمان های مربوطه دریافت می نماید و آیا سازمان هواپیمایی کشوری، راه آهن ... اطلاعات هزینه بهره برداری انواع هواپیما و قطار مسافری را از شرکت های خصوصی برای بررسی و تحلیل های آماری مطالبه می نمایند.

برای دریافت فایل های ضمیمه اینجا و همچنین اینجا کیلیک کنید