بعد از گذاشته شدن اولین سنگ بنای صنعت حمل ونقل هوایی ایران در سال 1292 هواپیماهای مختلفی وارد ناوگان هوایی ایران شدند و تعداد ایرلاین های داخلی هم هر روز رو به افزایش بود. اما در سال های اخیر، تحریم ها چالش های زیادی برای صنعت حمل ونقل هوایی ایجاد کرده است.

 به نقل از تجارت نیوز، صنعت حمل ونقل هوایی در ایران از بدو ورود اولین هواپیما ها تا به امروز تحولات چشمگیری پیدا کرده است. تاریخچه ورود هواپیما به ایران با نخستین پرواز ها در دهه 1920 آغاز شد و سنگ بنای این صنعت مهم و استراتژیک را نهاد. امروزه ناوگان هوایی کشور شامل طیف مختلفی از هواپیما هاست که عمدتاً از طریق واردات تامین شده اند. هرچند چالش های ناشی از تحریم های بین المللی، تاثیراتی در این روند داشته است.

از حکایت اولین پرواز بر فراز آسمان ایران تا احداث اولین فرودگاه

در سال 1292 هجری شمسی و در زمان حکومت احمد شاه قاجار در ایران، یک خلبان لهستانی به نام کوزمینسکی، به دلیل اهداف مالی، قطعات یک هواپیمای بلریو 11 را از روسیه به بندر انزلی و سپس به تهران آورد و این هواپیما را سرهم کرد. در تاریخ 14 دی ماه 1292 اولین پرواز بر فراز آسمان ایران انجام شد و در میدان مشق فرود آمد. این هواپیما به  محوطه قصر قاجار منتقل شد و پرواز های نمایشی متعددی انجام داد. بعد از ورود این هواپیما و ورود هواپیما های انگلیسی در جنگ جهانی اول به آسمان ایران، دولت وقت به فکر احداث فرودگاه و تامین زیرساخت های لازم افتاد.

اولین هواپیمای ایران در سال 1301 از آلمان برای ارتش خریداری شد. دو سال بعد از خریدن این هواپیما، در سال 1303 زمینی در منطقه جنوب تهران برای احداث فرودگاه انتخاب شد. در احداث این فرودگاه چند شرکت اروپایی هم مشارکت داشتند.

هواپیماهای موجود در ناوگان هوایی ایران

سفر با هواپیما در عصر حاضر یک امر مهم تلقی می شود. شناخت هواپیما های موجود در ناوگان هوایی کشور به مسافران به منظور سفر ایمن تر، راحت تر و بهتر کمک می کند. در حال حاضر، طبق اطلاعات منتشرشده از سوی علی بابا، در ناوگان هوایی ایران، مدل هایی نظیر انواع ایرباس، انواع بوئینگ، هواپیما های فوکر و هواپیما های مک دانل داگلاس وجود دارد.

هواپیما های ایرباس از معروف ترین انواع هواپیما در ناوگان هوایی ایران هستند. در حال حاضر مدل هایی نظیر ایرباس A 300، ایرباس A 310، ایرباس A 319، ایرباس A 320، ایرباس A 321، ایرباس A 320 نئو، ایرباس A 330 نئو، ایرباس A 350، ایرباس A 380 و... در ناوگان هوایی ایران فعالیت می کنند.

مطالعه بیشتر: ناوگان هوایی کشور چه تعداد هواپیمای فعال دارد؟

در میان ایرباس های معرفی شده، ایرباس A 320 یکی از پر فروش ترین ها در میان انواع هواپیما های مختلف بوده است. همچنین این نوع هواپیما به دلیل کاهش مسیر پیموده شده در زمان فرود، مصرف سوخت آن و همین طور میزان تولید دی اکسید کربن آن کاهش می یابد.

یکی از ویژگی های ایرباس A 320 نئو، کاهش مصرف سوخت این هواپیما نسبت به سایر هواپیماهاست.

در میان انواع مدل های معرفی شده، ایرباسA 380، بزرگ ترین هواپیما از نظر حجم و ظرفیت حمل مسافر در جهان است.

هواپیما های بوئینگ هم در ناوگان هوایی ایران فعالیت می کنند. از میان این هواپیماها می توان به بوئینگ 727، بوئینگ 737، بوئینگ 737 NG، بوئینگ 737 Max، بوئینگ 747، بوئینگ 777 اشاره کرد که هر کدام مزیت های خاص خود را دارند.

فوکر و مک دانل داگلاس هم جزو هواپیماهای فعال در ناوگان هوایی ایران هستند. در ناوگان هوایی ایران، فوکر 100، مک دانل داگلاس MD 80،  مک دانل داگلاس MD 82 و... وجود دارند.

چه ایرلاین هایی در ایران فعالیت می کنند؟

ایرلاین های ایرانی با وجود محدودیت های موجود تلاش می کنند سطح خدمات خود را بهبود ببخشند. این شرکت ها نوسازی و نگهداری از ناوگان موجود، ارتقای استاندارد های ایمنی و همین طور بهبود تجربه مسافران را اولویت خود قرار داده اند. مسیر های داخلی و خارجی متنوعی از سوی ایرلاین ها ارائه می شود که نقش مهمی در تسهیل ارتباطات و راحت تر شدن سفر به سراسر ایران و جهان ایفا می کنند.

در ایران ایرلاین های مختلفی در زمینه حمل بار و مسافر فعالیت می کنند. طبق اطلاعات منتشرشده از سوی سامتیک، ایرلاین های ایرانی نظیر ایران ایرهما، ماهان، کارون، آتا، معراج، سپهران، کیش ایر، قشم ایر، تابان ایر، آسمان، ایران ایرتور، کاسپین، اترک، تفتان، زاگرس، پویا، وارش در ناوگان هوایی ایران فعالیت می کنند.

قدیمی ترین و اولین ایرلاین فعال در ایران، ایران ایر«هما» است که در دهه 1340 با ادغام دو شرکت ایران ایر ویز و پرشین ایر ویز فعالیت خود را در صنعت حمل ونقل هوایی ایران آغاز کرد. این ایرلاین در راستای بومی سازی تعمیرات هواپیما و استاندارد های بین المللی همیشه پیشگام بوده است و یکی از انتخاب های مسافران برای سفری راحت و ایمن است.

یکی دیگر از ایرلاین های قدیمی ایران، شرکت ایران ایرتور است. این ایرلاین در سال 1351 تاسیس شد و بیشتر به دلیل تور های گردشگری خود شناخته می شود. در حال حاضر هم این ایرلاین، به بسیاری از شهر های ایران و حتی کشور های خارجی پرواز دارد.

سومین ایرلاین قدیمی کشور، شرکت آسمان است که تاسیس آن به سال 1359 برمی گردد. این ایرلاین با ادغام چهار شرکت کوچک کار خود را آغاز کرد. آسمان دارای 33 هواپیمای مسافربری است که به 59 مقصد داخلی و خارجی پرواز می کند.

آیا ایران از سایر کشور ها هواپیما وارد می کند؟

تحریم در هر زمینه ای برای ایران چالش هایی ایجاد کرده است. صنعت حمل ونقل هوایی هم از این قاعده مستثنی نیست.

علیرضا منظری، معاون سابق سازمان هواپیمایی ایران، درباره واردات هواپیمای جدید در سال های گذشته اظهار کرده است در 35 سال گذشته واردات هواپیمای نو به دلیل تحریم ها صفر بوده است. با اینکه تحریم ها شرایط نامطلوبی برای صنعت هوایی کشور ایجاد کرده اما منجر به تعطیلی ایرلاین ها و صنعت هوایی کشور نشده است.

او درباره افزایش هزینه برای خرید هواپیما توضیح داد که در حال حاضر کشور از هواپیما های دست دوم استفاده می کند. اما تحریم ها سبب شده خرید هواپیما به طور مستقیم نباشد و ارتباط مالی بین فروشنده و خریدار هم به شکل غیرمستقیم برقرار شود. بنابراین هزینه ها هم برای خرید هواپیما بالاتر می رود.

بر اساس این گزارش، صنعت هوایی ایران از زمان شروع فعالیت خود تا به امروز، فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشته است. تحریم ها شرایط را برای ناوگان هوایی ایران سخت تر می کند چراکه ناوگان هوایی به نوسازی، تامین شدن قطعات هواپیما ها برای سفر بهتر و ایمن تر مسافران احتیاج دارد. ادامه دار شدن این شرایط می تواند چالش های زیادی برای صنعت حمل ونقل هوایی ایران ایجاد کند.