امنیت یكی از ابتدایی‌ترین و بدیهی‌ترین نیاز‌های انسان از گذشته تاكنون بوده و در جامعه امروز ابعاد آن بسیار پیچیده و متنوع شده و به تمام سطوح زندگی بشر امروزی كشیده شده است؛ به‌عبارتی، امروز امنیت، مفهومی فراگیر شده است. لذا به اندازه این پیچیدگی و فراگیری، كسب، حفظ و احساس آن نیز با دشواری‌هایی روبرو شده است. امروزه جامعه، امنیت را برای یك لحظه یا یك موقعیت خاص نمی‌خواهد. بارزترین وجه آن باید ساری بودن و آینده‌نگر بودن آن باشد؛ یعنی امنیت با شكل دادن نظم مورد نیاز، پایداری و دوام خود را در آینده نیز تأمین و دنبال كند. اما تغییرات ناگهانی سبك زندگی خانواده‌ها، گذر شتابزده از سنت به مدرنیته، ضعف جامعه‌پذیری كودكان، بی‌برنامه‌گی و سردرگمی در برابر نیاز‌های جوانان، خمودگی و بی‌توجهی در برابر دگرگونی‌های اجتماعی، تهاجم فرهنگی، تهدیدات خارجی و ... پایداری امنیت در حوزه‌های پیچیده‌تر آن را با مشكل روبه‌رو ساخته است.

امنیت پیش زمینه یک اجتماع سالم و احساس امنیت بستر ساز توسعه جوامع انسانی است و سعادت یک اجتماع در گرو حفظ و بقاء امنیت و احساس ناشی از آن است. حضور مردم در فضای عمومی شهر مستلزم احساس امنیت از سوی آنان است. یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده حضور مردم در فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی (احساس عدم امنیت) است.

امنیت مفهومی نسبی است. هیچ كشوری و هیچ فردی نمی‌تواند ادعا كند كه می‌تواند به‌طور كامل امنیت را به‌دست آورد. لذا اگر تعریفی از استانداردهای آن در حوزه‌های مختلف به‌دست دهیم بهتر می‌توانیم براساس آن قضاوت كنیم كه آیا امنیت وجود دارد یا نه؟ خیلی از مواقع چون تعریف درستی از امنیت یا ناامنی نداریم، قضاوت‌های نادرست نیز شكل می‌گیرد.

محیط امنیتی جهان امروز را فضای عدم اطمینان احاطه كرده است زیرا دنیای امروز در حال انتقال از نظم كهنه جهانی به سوی نظم جدیدی است كه معیارها و شاخص‌های آن ناشناخته و مبهم است. در دوران جنگ سرد جهان د ر بیم یك جنگ جهانی تمام عیار به سر می برد كه در آن فرض استفاده از سلاحهای هسته‌ای بخش عمده‌ای از استراتژی نظامی ابرقدرتها را شكل می داد. در آن دوران تقریباً تمامی منازعات منطقه‌ای در قالب رقابت دو ابرقدرت به وقوع می‌پیوست و در نتیجه اهداف، ابعاد، ماهیت و مشخصات چنین جنگهایی به میزان عمده در كنترل ابرقدرتها بود.

اگر چه با فروپاشی یکی از دو ابرقدرت بزرگ از آن دوران وحشت افزا عبور کرده‌ایم اما در جامعه امروز که زمزمه هایی از جنگ جهانی سوم به گوش می رسد و سایه وحشت و ترور و کشتار مردم عادی در كشورهایی كه داعیه امنیت و مجهز بودن به پیشرفته‌ترین سیستم‌های امنیتی را دارند سنگینی می‌كند و هر روز از كشورهای اطراف ایران اخباری مبنی بر ترور و قتل عام مردم به گوش می‌رسد اما در میان این همه ناآرامی‌ها، این مرز پرگهر با تلاش انسان‌های فداكاری كه برای برقراری امنیت حاضرند جان خود را نیز تقدیم كنند در آسایش و امنیت به‌سر می‌برد.
 
سپاه و امنیت
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 سازمانها و نهادهای گوناگونی برای اداره کشور و سامان بخشی به اوضاع آشفته آن دوران تشکیل شد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله آنهاست.

هدف از تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن و کوشش در راه تحقق آرمان های الهی و گسترش حاکمیت قانون خداست. تقویت توان دفاعی جمهوری اسلامی از راه همکاری با دیگر نیروهای مسلح و آموزش نظامی، از دیگر اهداف تشکیل این نهاد شمرده می شود.

در اساسنامه سپاه پاسداران که به تصویب شورای انقلاب رسیده، مبارزه قانونی با عوامل و جریان هایی که درصدد خرابکاری و براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند یا با توسل به زور، می خواهند حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی را از بین ببرند، از مأموریت های این نهاد شمرده شده است. از دیگر وظایف این ارگان، می توان به خلع سلاح کسانی که بدون مجوز قانونی، اسلحه دارند و همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم برای برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور اشاره کرد.

سپاه پاسداران هنگامی تولد یافت که انقلاب اسلامی با انواع توطئه‌ها و شرارت‌های داخلی گروهک‌ها روبرو بود. مقابله با این آفت‌ها، برای نهادی که هنوز آمادگی دفاعی لازم را به دست نیاورده بود، بدون یاری الهی، حمایت و رهبری حضرت امام خمینی(ره)، روحیه انقلابی و شهادت طلبی پاسداران و برخورداری از حمایت ملت ممکن نبود.

با گذشت زمان، توان مقابله سپاه با حوادث افزایش یافت و در برخورد با ترورها، آشوب‌ها و درگیری‌ها فعالانه شرکت کرد. سپاه پاسداران با توجه به ضرورت، در عرصه های انتظامی و امنیتی نیز فعال گردید و در کشف و انهدام خانه‌های تیمی منافقان، نقش مهمی ایفا کرد.

این نهاد انقلابی و مردمی در مدت زمانی کوتاه، شگفتی جهانیان را برانگیخت. نهادی که هیچ گونه پیشینه نظامی گری نداشت و از آموزش های کلاسیک دانشکده‌های نظامی بی بهره بود، چنان افتخارهایی آفرید که عظمت آنها را در ژرفای سخن معمار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) می توان یافت، آنجا که اداره کشور وابسته به وجود سپاه گردید: «پاسدارها اگر نباشند، ... کی می تواند این مملکت را اداره کند؟» و آنجا که پاسدار بودن آرزوی امام شد: «ای کاش من هم یک پاسدار بودم» و چه افتخاری بالاتر از این!

نگاهی به عملکرد سپاه در سنگر دفاع از انقلاب، خنثی سازی توطئه ها و خاموش کردن شعله فتنه‌های کور گروهک‌های داخلی و گذری بر عملکرد سپاه در سنگر سازندگی و طراحی و ساخت سلاح ها و تجهیزات فوق مدرن نظامی، همه گویای موفقیت های روزافزون این نهاد افتخارآفرین است.

سپاه پاسداران دارای این خاصیت می باشد كه تعالیم و فرامین رهبر را به عنوان آیین زندگی و نبرد، به صورت یك دكترین قدرتمند در سیستم فرماندهی و كنترل خود تسری و تعمیم دهد و از سوی دیگر از روزنه و چشم انداز بسیج به منافع عظیم ملت متصل باشد و قدرت سازماندهی، هدایت و كنترل این نیروی بزرگ را در اختیار داشته باشد.

ویژگی دیگر سپاه این است كه ساختار این نهاد منعطف و فراگیر است. این سازمان به سرعت در مقابل انواع مختلف بحرانها تغییر شكل و تغییر ساختار می دهد و سریعاً برای انجام ماموریتهای متنوع آماده می گردد. شرایط جغرافیایی صحنه عملیات، وضعیت جوی، عوامل سیاسی و خشونت میدانهای جنگ بر اثربخشی و كارایی عملیاتی این نیرو تاثیرات اندكی دارد، زیرا سپاه متكی به یك مكتب دفاعی است كه فلسفه مقاومت و منطق جهاد را از آن دریافت می دارد. در این مكتب دفاعی كه حدود و قیود جنگ و مبانی فلسفی آن منعكس می باشد، اصل تكلیف عنصر غالب شكل دهی حركت سپاه محسوب می شود و شكست و پیروزی براساس میزان رعایت این اصل ارزیابی می گردد. این مكتب دفاعی منبعث از مكتب دفاعی عاشورایی است كه برای رزمندگان آن وسعت میدان نبرد و استعداد نیوری دشمن تعیین كننده نیست، بلكه عمل به تكلیف الهی حدود نبرد را مشخص می نماید.

سرعت عمل در كنار استحكام و انسجام روحی و وحدت اعتقاد یكی دیگر از صفات و خصلتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

از سوی دیگر توسعه به دلیل ماهیت امنیت زای آن كه اعتماد ملت نسبت به عملكرد دولت را بدنبال دارد و موجب تقویت پایه‌های مشروعیت نظام می گردد، همواره مورد تهاجم و هدف عوامل ضدانقلاب داخلی می باشد. بنابراین، ایجاد توسعه مستلزم برقراری امنیت است، زیرا در مناطق در حال توسعه به ویژه مناطق محروم كه زمینه پیدایش نیروهای گریز از مركز قوی است، اگر امنیت فیزیكی برقرار نگردد امكان توسعه نیز وجود ندارد. بنابراین، یكی از الزامات و نیازمندیهای توسعه وجود محیط امن است كه سپاه در ایجاد چنین محیطی نقش اصلی و اساسی را به عهده دارد و همواره با ایجاد یک محیط امن به توسعه و آبادانی کشور عزیز ایران اسلامی می‌اندیشد.
 
سپاه و امنیت پرواز
جایگاه و نقش حمل و نقل در ابعاد مختلف سیاسی اجتماعی و اقتصادی در جوامع امروزی بر کسی پوشیده نیست و فرودگاه در کنار مابقی پایانه‌ها از حساس‌ترین بازیگران این نقش هستند و خطوط هوایی امروزه در سراسر جهان محل تردد حجم زیادی از مسافران و بارهایشان است. بر همین اساس ایجاد امنیت پایدار از ضروری ترین نیازهایی است که باید در این صنعت مورد توجه قرار گرفته و سیستم‌های امنیتی مورد استفاده در فرودگاه‌ها کارآمد و برقرارکننده امنیت باشند.

در سالهای نخستین پیروزی انقلاب اسلامی، کشور درگیر مبارزه با ضد انقلاب و جنگ تحمیلی بود، دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به منظور وارد آوردن فشار مضاعف بر نظام نوپای ایران اسلامی اقدام به ربایش چندین فروند هواپیمای فاقد گارد امنیت پرواز كرده و باعث پایین آمدن ضریب امنیتی در پروازها به واسطه انجام مداخلات غیرقانونی شدند. بدین ترتیب و با توجه به وظیفه تصریح شده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قانون اساسی مبنی بر پاسداری و نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن، این ماموریت حساس و خطیر نیز در ۵ دیماه 1363 با فرمان تاریخی حضرت امام خمینی(ره) «مبنی بر تشكیل سپاه حفاظت هواپیمایی» به سپاه محول گردید.

با نداشتن تجربه و سابقه قبلی پاسداران از یک طرف و تلاش همه جانبه گروهک‌های معاند و دشمنان از طرف دیگر، طبیعی می‌نمود تا تعداد هواپیمارباییها افزایش یابد اما اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خود به طوری که وجود 3 عامل ایمان، تخصص، و بهره گیری از تجهیزات نوین نظامی در كنار سایر اقدامات اطلاعاتی حفاظتی به لطف خدای متعال و عنایات حضرت بقیه الله(عج) و از جان گذشتگی، ایثار و شهادت طلبی برادران سپاه در طول مدت مأموریت سپاه حفاظت هواپیمایی تا امروز که بیش از ۳۰ سال از مسئولیت سپاه در این حوزه می‌گذرد، هیچ اقدام موفقی از سوی هواپیماربایان صورت نگرفته است و علیرغم اینکه اقدامات خرابكارانه و مداخله جویانه در بخش صنعت حمل و نقل هوایی، بعد از حضور سپاه در این صنعت ده‌ها مورد بوده پاسداران سپاه حفاظت هواپیمایی با تجهیزات بومی و روش‌های ابداعی با هرگونه تهدید مقابله کرده و هیچ هواپیماربایی موفقی پس از حضور سپاه در ناوگان حمل و نقل هوایی انجام نشده است و پروازهای ایران را به گواه سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری (ایکائو) به نقطه اوج امنیت رسانده‌اند و برگ زرین دیگری بر افتخارات این نهاد افزوده‌اند به گونه‌ای که در حال حاضر ما از جمله كشورهایی هستیم كه ضریب آسیب پذیریمان به حداقل رسیده و امنیت خطوط هوایی جمهوری اسلامی ایران از چنان جایگاهی در جهان برخوردار است كه برخی از كشورها در دنیا به ما لقب «گارد آهنین» داده‌اند.

كاركنان شاغل در مجموعه سپاه حفاظت هواپیمایی با اعتقاد و عزم راستین و اعتقاد به خداوند متعال، خود را سرباز گمنام امام زمان(عج) و مقام معظم رهبری دانسته و هرگونه ضربه و خسارت جانبی را ایثار در راه خداوند تلقی می‌كنند. آنان از نظر روحی آمادگی بسیار بالایی دارند و این را یك عامل مهم در پیشگیری در كنار سایر عوامل دیگر كه شامل آمادگی جسمانی، آموزش، بكارگیری تجهیزات نوین و روزآمد و... می‌دانند.

با ارج نهادن به مقام شامخ شهدای والامقام و جانبازان این عرصه كه در حوادث و سوانح هوایی در كنار همكاران كرو و كاكپیت به درجه رفیع شهادت و یا جانبازی نائل گردیده‌اند، باید گفت: با بهره‌گیری از منابع مالی و فضاهای تحقیقاتی و افراد متعهد ضمن سیاست‌گذاری مبنی بر خواست و اراده ملی در خودكفایی در این بخش، می توان گامهای موثری برداشت و آینده روشنی را نوید داد همچنین این موضوع را نیز باید مدنظر قرار داد که همکاری و تعامل سایر متولیان تأمین و حفظ امنیت در صنعت حمل و نقل هوایی با سپاه از قبیل حراست فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی و همچنین نیروی انتظامی(پلیس فرودگاه) نقش مهمی را در برقراری امنیت پایدار و رضایتمندی مسافرین به همراه دارد که این موضوع همواره مورد توجه متولیان بوده است.

کلام پایانی اینکه در آینده، چالشهایی كه كشور و نظام با آن مواجه خواهند شد، ناشناخته و در عین حال متنوع می‌باشند. طبیعت نامشخص این چالشها مبین این است كه كشور باید برای مواجهه با طیف وسیعی از وضعیت‌های غیرمنتظره و بحرانهای متنوع آماده باشد. محیط جنگهای آینده، محیط ناشناخته و مجهولی است. اینكه نظام و كشور ما با چه دشمنانی، در چه ابعاد و با چه ماهیتی روبرو خواهد شد، سؤالاتی هستند كه گزینه های متنوع و مختلفی را به همراه دارند. بنابراین، در فضای احتمالات كه تنوع و گوناگونی بر آن حاكم است، به نیروها و ابزارهایی نیاز است كه بتوانند در همه وضعیتها، به موقع واكنش نشان دهند.
با توجه به موارد فوق به نظر می رسد یكی از سازمانها و ساختارهایی كه می تواند به عنوان تكیه گاهی متین و ركنی مطمئن در امنیت ملی كشور و از جمله برقراری امنیت در صنعت هوانوردی، قدرت بازدارندگی مؤثر و توانایی هدایت مناسبی را در مقابل تهدیدات و بحرانها فراهم نماید، ســـــــپاه پاســــــــــــداران انقلاب اسلامی می باشد.

منبع : تین نیوز