تعداد پروازهای موجود در یک مسیر هوایی به طور مستقیم بر قیمت بلیت هواپیما تأثیر می گذارد.

 به نقل از تجارت نیوز، کاهش تعداد پروازها به دلایل مختلف، مانند کمبود هواپیما، مشکلات فنی، تحریم ها، یا افزایش هزینه های عملیاتی، می تواند منجر به تغییرات قابل توجهی در بازار حمل ونقل هوایی شود. در این تحلیل، به بررسی تأثیرات مختلف کاهش تعداد پروازها بر قیمت بلیط هواپیما پرداخته می شود و این تأثیرات از منظر اقتصادی، اجتماعی، و تجاری مورد ارزیابی قرار می گیرد.

۱. قانون عرضه و تقاضا: افزایش قیمت بلیط

یکی از مهم ترین پیامدهای کاهش تعداد پروازها، افزایش قیمت بلیت هواپیما است. این امر به دلیل اصل ساده عرضه و تقاضا رخ می دهد: با کاهش تعداد پروازها، عرضه بلیط ها محدودتر شده و در عین حال تقاضای سفر هوایی ممکن است همچنان بالا باشد. در نتیجه، فشار تقاضا بر منابع محدود منجر به افزایش قیمت بلیط می شود. این مسئله به ویژه در مسیرهای پرتردد و در فصل های پیک سفر مانند تعطیلات تابستانی یا نوروز بارزتر است.

تحقیقات نشان می دهند که در مواقعی که تعداد پروازها در مسیرهای خاص )مخصوصا تهران کیش( کاهش یافته، قیمت بلیط هواپیما تهران کیش به طور متوسط بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. این امر به دلیل کاهش ظرفیت هواپیماها و افزایش هزینه های عملیاتی شرکت های هواپیمایی، از جمله قیمت سوخت و تعمیرات، می باشد.

۲. کاهش رقابت بین خطوط هوایی

زمانی که تعداد شرکت های هواپیمایی زیاد است، این شرکت ها برای در اختیار گرفتن سهم بیشتر از بازار، استراتژی های مختلفی در پیش می گیرند. به عنوان مثال تلاش می کنند در مسیرهای پرتردد مانند مشهد، شیراز، اصفهان و کیش تخفیف های قابل توجه لحاظ می کنند. حتی گاها این شرکت ها ممکن است در 6 ماه دوم سال بر سر نرخ ارزان ترین بلیط هواپیما کیش (حتی با کمترین سود) رقابت قابل توجهی درگیرد. اما زمانی که پروازها کم باشد قضیه کاملا فرق می کند.

با کاهش تعداد پروازها، معمولاً رقابت بین شرکت های هواپیمایی در مسیرهای خاص نیز کاهش می یابد. در مسیرهایی که تعداد شرکت های ارائه دهنده خدمات کاهش یافته است، فرصت برای افزایش قیمت بلیط به دلیل نبود رقبای جدی بیشتر می شود. این مسئله به خصوص در مسیرهای داخلی ایران که تعداد شرکت های هواپیمایی محدود است، کاملاً مشهود است. به عنوان مثال، در شرایطی که برخی شرکت های هواپیمایی به دلیل مشکلات فنی یا اقتصادی از فعالیت در مسیرهای خاص دست کشیده اند، شرکت های باقی مانده از این فرصت برای افزایش قیمت بلیط استفاده کرده اند.

در حالی که رقابت باعث می شود قیمت ها در یک سطح متعادل باقی بماند، کاهش تعداد پروازها معمولاً منجر به انحصار بازار توسط چند شرکت بزرگ تر و افزایش قیمت ها می شود.

۳. افزایش هزینه های عملیاتی شرکت های هواپیمایی

کاهش تعداد پروازها می تواند در نتیجه مشکلات اقتصادی یا فنی باشد که شرکت های هواپیمایی با آن مواجه هستند. یکی از مهم ترین عوامل در این زمینه، افزایش هزینه های عملیاتی مانند هزینه سوخت، تعمیرات هواپیما و نگهداری آنها است. این هزینه ها به ویژه در کشورهای تحت تحریم مثل ایران، که دسترسی به تجهیزات و قطعات یدکی محدود است، تاثیر مضاعفی بر تعداد پروازها و قیمت بلیط دارد.

برای مثال، در ایران، تحریم های بین المللی بر صنعت هوایی کشور تأثیرات گسترده ای گذاشته است و شرکت های هواپیمایی با کاهش ناوگان هواپیما و افزایش هزینه های نگهداری و تعمیرات مواجه شده اند. این مسائل باعث کاهش تعداد پروازها و در نتیجه افزایش هزینه های نهایی برای مسافران شده است.

۴. تأثیرات اجتماعی و اقتصادی بر مسافران

افزایش قیمت بلیت هواپیما در نتیجه کاهش تعداد پروازها، تأثیرات اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی بر مسافران، به ویژه در جوامعی که به حمل ونقل هوایی برای دسترسی به خدمات و منابع حیاتی وابسته هستند، می گذارد. مسافران با بودجه محدود، به ویژه کسانی که برای کار یا تحصیل به سفرهای هوایی وابسته هستند، با افزایش قیمت ها ممکن است از سفرهای خود صرف نظر کنند یا به استفاده از سایر وسایل نقلیه مانند قطار یا اتوبوس روی آورند.

این موضوع همچنین می تواند بر صنعت گردشگری داخلی و تجارت تأثیر منفی بگذارد. وقتی قیمت بلیط هواپیما افزایش یابد، مسافران کمتری به سفرهای غیرضروری روی می آورند و این مسئله می تواند منجر به کاهش درآمد شرکت های هواپیمایی و سایر صنایع وابسته به گردشگری شود.

۵. کاهش گزینه های سفر و انعطاف پذیری برای مسافران

کاهش تعداد پروازها علاوه بر افزایش قیمت بلیط، به کاهش گزینه های مسافرتی نیز منجر می شود. مسافران ممکن است برای یافتن پرواز مناسب با مشکل مواجه شوند و مجبور به انتخاب پروازهایی با زمان های نامناسب یا توقف های بیشتر باشند. این کاهش انعطاف پذیری در سفرها می تواند تجربه مسافرت را برای افراد سخت تر کند و حتی منجر به کاهش رضایت مشتریان شود.

استراتژی های کاهش فشار قیمتی برای مقابله با کاهش تعداد پروازها

برای مقابله با این وضعیت، برخی کشورها و شرکت های هواپیمایی به استفاده از استراتژی های نوآورانه روی آورده اند. یکی از این راه حل ها، افزایش تعداد پروازهای ارزان قیمت و ایجاد رقابت بیشتر در بازار هوایی است. همچنین، کشورهای دیگر با سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل ونقل زمینی و ریلی، تلاش می کنند فشار از روی بخش هوایی بردارند.

ایران نیز می تواند با سرمایه گذاری در سیستم حمل ونقل ریلی سریع السیر و همچنین بهبود زیرساخت های هوایی و افزایش تعداد پروازهای داخلی، به کاهش قیمت بلیت هواپیما و افزایش رضایت مشتریان کمک کند. این امر می تواند تأثیرات مثبت زیادی بر بازار حمل ونقل هوایی و صنعت گردشگری ایران داشته باشد​

در یک کلام

کاهش تعداد پروازها تأثیرات گسترده ای بر قیمت بلیت هواپیما و رفتارهای مصرفی مسافران دارد. افزایش قیمت ها، کاهش رقابت و کاهش گزینه های مسافرتی همگی از پیامدهای کاهش تعداد پروازها هستند. راهکارهای مختلفی برای مقابله با این مشکلات وجود دارد، اما در نهایت، برای کاهش فشار قیمت و بهبود شرایط سفر، نیاز به سرمایه گذاری در زیرساخت ها و رقابت پذیری بیشتر در صنعت هوایی کشور وجود دارد و این امر نیازمند برنامه ریزی های گسترده است.