سخنگوی دولت از واردات 60 فروند هواپیما خبر می دهد، وزیر راه با حضور ایرلاین های خارجی موافقت می کند. 

به گزارش تین نیوز، چند هفته پیش اخباری مبتنی بر زمینگیر شدن نزدیک به 80 درصد ناوگان هوایی کشور به گوش رسید که همچنان توسط منبع موثقی تایید نشده است. اما موافقت 100 درصدی وزیر راه و شهرسازی کشور با حضور ایرلاین های خارجی در ناوگان هوایی کشور گمانه ها در مورد زمینگیر شدن بخش اعظمی از ناوگان هوایی ایران افزایش داد. 

محمد بهادری جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در جدیدترین نطق خود ضمن اشاره به تحریم های 45 ساله صنعت هوانوردی، از واردات 60 فروند هواپیما در طول دو سال فعالیت دولت رئیسی خبر داد که عملا با موافقت وزیر راه با ورود ایرلاین های خارجی به شبکه پروازی کشور مغایرت دارد. سوال اینجاست که اگر ناوگان هوایی کشور در عرض دو سال مزین به 60 فروند هواپیمای جدید شده، پس چرا مشکلات عدیده ای در مسیر ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در خطوط هوایی کشور به وجود آمده است؟ 

محمد محمدی بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز در خصوص ورود ایرلاین خارجی به شبکه پروازی کشور سخن گفت و صراحتا به کمبود ناوگان هوایی ایران اشاره کرد که البته با ادعاهای چند وقت ایشان در ارتباط با واردات گسترده هواپیما به کشور مغایرت دارد.

به گزارش ایلنا، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری از پیگیری ها برای ورود ایرلاین های خارجی به انجام پروازهای داخلی خارج از ساز و کارهای مجلس و برنامه هفتم خبر داد و گفت: این موضوع را در قالب یک بند در قانون برنامه هفتم پیگیری می کردیم اما این پیشنهاد در مجلس به هر دلیلی رای نیاورد اما پیگیری ها از مسیر دیگر در حال انجام است. در هر صورت ورود هر گونه نقش آفرینان که بتوانند به جابه جایی مسافران کمک کنند تا به طور نسبی به تعادلی در عرضه و تقاضا برسیم را دنبال می کنیم. این اقدام قطعا به دلیل کمبود ناوگان است تا بتوانیم عرضه بلیت را در بازار افزایش دهیم. به گزارش تین نیوز، تنها نکته مثبت در سخنان اخیر محمدی بخش اقرار او به کمبود ناوگان هوایی کشور است که خود جای بسی شکر دارد و مطمئن هستیم که باید راه حل عاجلی بیاندیشیم. 

سابقه حضور ناوگان خارجی در پروازهای داخلی

در ابتدای دهه 90 و همزمان با اوج گیری تحریم های بین المللی علیه کشورمان، زمزمه حضور ایرلاین های خارجی در پروازهای داخلی ایران مطرح شد و قطر ایرویز به شرط رعایت قوانین ایران از بالاترین شانس برخوردار بود. هر چند که با امضای معاهده برجام و برداشته شدن تحریم های هوانوردی امیدواری ها برای بازسازی ناوگان هوایی کشور افزایش یافت. اما بعد از خروج آمریکا از برجام مجددا تحریم های هوانوردی به سر جای اول خود بازگشت و عملا ثمره دوران پسابرجام در خرید سه فروند جت ایرباس و چند فروند هواپیمای توربوپراپ خلاصه شد. حالا با گذشت نزدیک به 10 سال وضعیت آنقدر بحرانی شده که مجددا صحبت از ورود ایرلاین های مدرن خارجی (احتمالا قطر و یا دیگر شرکت های هواپیمایی مانند ترکیش ایرلاینز) به مطرح شده است، با این فرق که کارد به استخوان رسیده و عملا شبکه پروازی کشور دچار اختلال در تنظیم نظام عرضه و تقاضا شده است.

کمبود بلیت هواپیما در بسیاری مسیرهای پروازی

در چند وقت اخیر اخباری مبتنی بر نبود بلیت هواپیما در برخی مسیرهای کم مخاطب به گوش رسید. به گفته مخاطبان تین نیوز، بلیت پروازی برای سفر کارشناسان صنعتی از تهران به دزفول کمیاب شده و بعضا این افراد مجبور به انتخاب میسری جایگزین (مانند خرم آباد) برای سفر به شمال استان خوزستان شده اند. همچنین بحران کمبود بلیت و در نتیجه آن افزایش قیمت ها به پرتردد ترین پرواز داخلی کشور یعنی پرواز تهران به مشهد نیز رسیده است. افزایش قیمت بلیت هواپیما در مسیر تهران مشهد همزمان با ایام تعطیلات موجب تعجب بسیاری گشت، چرا که قیمت بلیت در این خط پروازی به 5 میلیون تومان نیز رسید. 

چند درصد ناوگان هوایی کشور زمینگیر است؟

در دهه های اخیر، یکی از دغدغه های فعالان صنعت هوانوردی ایران، فقدان شفافیت در اعلام رسمی ناوگان فعال (بر خط) و همچنین تعداد هواپیماهای زمینگیر بوده است. به نحوی که سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متصدی امر همواره از ارائه آمار صحیح و در بازه های زمانی معین عاجز بوده و این موضوع صرفا بر اساس مشاهدات میدانی افراد حاضر در فرودگاه های کشور و به شکل آمار میدانی اعلام شده است که طبعا ارزش استنادی ندارد. اما این ماجرا در چند ماه گذشته به یک بحران تبدیل شده است، به طوریکه نایاب شدن بلیت در مسیرهای پروازی داخلی همگان را بر این گمان داشته که احتمالا ناوگان هوایی کشور عملا در آستانه فلج شدن قرار گرفته است. چند هفته پیش اخبار تایید نشده ای از زمینگیر شدن 80 درصدی ناوگان هوایی ایران توسط برخی رسانه ها به گوش رسید که با وضعیت ملتهب بازار بلیت هواپیما در پاییز سال جاری مطابقت داشت. تمامی حدس و گمان ها تا جایی پیش رفت که مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی با حضور ایرلاین های خارجی در پروازهای داخلی ایران موافقت کرد؛ آن هم موافقت صد درصدی! 

مشکل اساسی از کجاست؟

یک سوال مطرح است، اگر صنعت هوانوردی کشور بیش از چهار دهه با تحریم های سنگین دست و پنجه نرم کرده و با این وجود توانسته است هواپیماهایی نظیر بوئینگ 747 و ایرباس A340 را سرپا نگه دارد، پس چگونه در یک بازه زمانی کوتاه، زمام امور از دست متصدیان این صنعت مادر و حساس کشور در رفته و کار به منت کشی از اجنبی رسیده است؟ عوامل مختلفی را می توان در فروپاشی صنعت هوانوردی ایران دخیل دانست، اما شاید عامل ضعف مدیریتی، یکی از عوامل تاثیر گزار در تشدید بحران بوده است. در جایی که مدیر یک شرکت لبنیاتی، یک شبه در یک پست حساس مدیریتی شرکت فرودگاه های کشور منصوب می شود بعید نیست که افرادی نالایق و ناآگاه و غیر متخصص (ولو با تقوا و دارای سوابق انقلابی) زمام دار صنعت هوانوردی کشور شده باشند. 

فرسودگی ناوگان و نبود قطعه

بدون شک فرسودگی ناوگان یکی از عوامل اصلی وضعیت پیش آمده به حساب می آید. هر چند که فروش هواپیما با عمر بیش از ده سال به ایران معاف از تحریم است، اما این خیال بافی است که دیگر شرکت های هواپیمایی رقیب (مانند امارات و قطر) پرنده های با عمر نسبت پایین را به ایران بفروشند. لذا نوعا هواپیما با عمر بالا در طول ده ها سال اخیر نصیب ناوگان هوایی کشور شده است. هواپیماهایی که علاوه بر مصرف بالای سوخت، راندمان پایینی را در عملیات پروازی از خود نشان داده و عملا بازدهی مورد نظر را برای یک صنعت هوانوردی پویا ندارند. از طرف دیگر نبود قطعات خود مشکلی همیشگی در صنعت هوانوردی کشور بوده است، به طوریکه هواپیماهای تازه وارد نیز با بحران کمبود قطعه مواجه شده و شاپرک های برجامی (هواپیمای ای تی آر) عملا نتوانستند فرودگاه های کوچک را آباد کنند و رونق بخشند.