وعده‌های جدید برای حل مشکل متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان داده شده اما هنوز یک سؤال بی‌جواب مانده است؛ آیا منظور سیاست‌گذاران از حل مشکل این طرح، فقط شامل حال بازنشستگان دولتی می‌شود یا بالاخره انتظار مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی هم برای دریافت مطالبات متناسب‌سازی به پایان می‌رسد؟

به گزارش همشهری آنلاین، سازمان برنامه‌وبودجه کشور با صدور اطلاعیه‌ای با اشاره به تنظیم قواعد و رویه‌های لازم برای اجرای قانون متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، اعلام کرد: احکام جدید صادر شده و مطالبات بازنشستگان به‌زودی پرداخت می‌شود.

سازمان برنامه‌وبودجه از اجرای قریب‌الوقوع قانون متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان از طریق صدور احکام و پرداخت مطالبات آنها خبر داده است به‌گونه‌ای که تا پایان سال جاری، هدف متناسب‌سازی ۴۰ درصدی حقوق بازنشستگان مدنظر قانون محقق شود.

سازمان برنامه‌وبودجه همچنین اعلام کرده است که با پیش‌بینی منابع مالی لازم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ برای اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی به میزان ۳۰ درصد، بخش دیگری از فرایند قانونی پیموده شده و با صدور احکام جدید از سوی صندوق‌های بازنشستگی، پرداخت مطالبات به‌زودی آغاز خواهد شد.

نکته قابل‌تأمل اینکه همه انتقادات مطرح شده در مورد اجرای نادرست قانون متناسب‌سازی به دلیل واریز نشدن مابه‌التفاوت یک‌میلیون تومانی بازنشستگان تأمین اجتماعی است؛ اما اغلب مسئولان و سازمان‌های متولی در برخورد با این انتقادات، برای حل مشکل بازنشستگان دولتی وعده می‌دهند. باید دید در اطلاعیه فعلی سازمان برنامه آیا بازنشستگان تأمین اجتماعی هم دیده می‌شوند یا نه.

آخرین وضعیت متناسب‌سازی

بعدازاینکه دولت سیزدهم در تیرماه ۱۴۰۳، برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سه‌ماهه اول، سه میلیون تومان علی‌الحساب به‌حساب آنها واریز کرد، مقرر شد احکام قطعی بازنشستگان صادر شود و بعد از حساب‌وکتاب، رقم دقیق مبلغ متناسب‌سازی را اعمال کنند.

در ادامه، با تغییر دولت برآورد می‌شد که صدور احکام قطعی به تأخیر بیفتد اما واریز مبلغ علی‌الحساب ادامه داشته باشد. در عمل اما، فقط واریز مبلغ علی‌الحساب به‌حساب بازنشستگان کشوری ادامه پیدا کرد و بازنشستگان تأمین اجتماعی در بلاتکلیفی ماندند.

اواخر تابستان، با دو نوبت واریز مبلغ یک‌میلیون تومانی به‌حساب بازنشستگان کشوری، مجموع دریافتی آنها بابت متناسب‌سازی ۶ ماهه به ۶ میلیون تومان رسید؛ درحالی‌که برای بازنشستگان تأمین اجتماعی فقط همان ۳ میلیون تومان دولت سیزدهم واریز شده و نه‌تنها خبری از واریزی جدید نیست، بلکه متولیان امر نیز دراین‌باره اظهارنظری نمی‌کنند.

تبعیض در اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و بلاتکلیفی بازنشستگان تأمین اجتماعی بیش از هر چیز به محل تأمین منابع موردنیاز برای متناسب ساز مربوط است.

در قانون، پیش‌بینی شده که منابع مالی موردنیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در صندوق‌های دولتی به مبلغ ۵۰ هزار میلیارد تومان از محل افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده تأمین شود؛ اما برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، در قانون بودجه امسال پیش‌بینی شده است که دولت ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی خود را به تأمین اجتماعی پرداخت کند تا با استفاده از این منابع، متناسب‌سازی حقوق این بازنشستگان اجرا شود.

چرا حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی متناسب سازی نمی شود؟

با توجه به فرایند اجرای این قانون، به نظر می‌رسد فقط در دولت سیزدهم بخشی از بدهی دولت معادل منابع موردنیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در ۳ ماهه اول سال پرداخت شده و بعدازآن پولی به تأمین اجتماعی داده نشده تا متناسب‌سازی را اجرا کند.

در این میان، هزینه‌های ماهانه تأمین اجتماعی برای پرداخت حقوق، مستمری و هزینه درمان مستمری‌بگیران و بیمه‌پردازان به‌قدری بالاست که قدرت خرج اضافه ندارد. در این وضعیت، مادامی‌که دولت طبق قانون نسبت به بازپرداخت بدهی انباشت شده خود به سازمان تأمین اجتماعی اقدام نکند، بازنشستگان و مستمری‌بگیران این سازمان از متناسب‌سازی محروم خواهند بود.

صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی، بزرگ‌ترین صندوق بیمه کشور است که باوجوداینکه امور آن در اختیار مدیران دولتی است و به‌شدت از سیاست‌های دولتی در ادوار مختلف آسیب‌دیده، همچنان توانسته است با اتکا به نقدینگی و دارایی داخلی، دخل‌وخرج خود را تراز کند؛ این در حالی است که صندوق‌های دولتی به‌صورت عام و صندوق بازنشستگی کشوری به‌طور خاص با ضریب پشتیبانی کمتر از یک، کاملاً وابسته به منابع دولتی هستند و عملاً از بودجه عمومی کشور ارتزاق می‌کنند.

نکته قابل‌تأمل اینکه، دولت در ادوار مختلف به تأمین اجتماعی بدهکار بوده و باید چند صد هزار میلیارد تومان به این سازمان بپردازد. در این شرایط، تسویه نشدن بدهی دولت به تأمین اجتماعی به بیش از ۴ میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر این سازمان آسیب می‌زند که نمونه آن در متناسب‌سازی حقوق مشهود است.

بی‌توجهی به بازنشستگان تأمین اجتماعی در ماجرای متناسب‌سازی حقوق، یک‌طرف ماجراست و در این میان، نادیده انگاری حداقل بگیران این سازمان که به دلیل ازکارافتادگی یا بازنشستگی قبل از موعد، حقوق بسیار ناچیزی دریافت می‌کنند، موضوع دیگری است که باید در متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان مدنظر قرار گیرد.