حقوق بازنشستگان طی سه سال ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ باید به ۹۰ درصد حقوق شاغلان برسد؛ شورای نگهبان روز گذشته اعلام کرد بند شماره یک ماده ۲۹ برنامه هفتم توسعه کشور مبنی بر اجرای همسان‎سازی حقوق بازنشستگان را تایید کرده و این یعنی «اجرای همسان‎سازی حقوق بازنشستگان طی ۳ سال» از امروز رسما به یک قانون تبدیل شد. اگر بگوییم، این مصوبه مجلس که به لایحه دولت در برنامه هفتم توسعه الحاق و حالا با تایید شورای نگهبان تایید شد، از مهم‎ترین اقدامات قانونی سال های اخیر درجهت عادلانه شدن حقوق بازنشستگان است، ادعای نامربوطی نیست. اگرچه بهترین قوانین، می توانند مصوب و تایید شوند اما اجرا نشوند یا ناقص اجرا شوند.

مصوبه مجلس چه بود؟

کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه در تیرماه امسال و در جریان بررسی این لایحه پس از آن که دریافت، جای اجرای همسان‎سازی در این لایحه خالی است، در فرایند چندهفته‎ای این لایحه، بندی را به آن  الحاق کرد که دولت مکلف شد، حقوق بازنشستگان را طی 3 سال به میزان 90 درصد حقوق شاغلان برساند. ما در بند الحاقی یک ماده 29 برنامه هفتم توسعه کشور این‎طور می خوانیم: «به منظور عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز متناسب سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصدحقوق و فوق العاده های مستمر مشمول کسور شاغلان مشابه و هم‎تراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد. این افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال اول معادل ۴۰درصد و در سال های دوم و سوم هر کدام ۳۰ درصد ما به التفاوت ۹۰ درصد یاد شده خواهد بود. آیین نامه اجرایی این بند به تصویب هیئت وزیران می رسد.»

سنگ بزرگ نشانه نزدن است

اگرچه برخی از فعالان بازنشستگی این میزان را ناکافی می دانند اما تجربه برنامه ششم توسعه نشان می دهد، دولت ها با توجه به کاهش درآمدهای کشور، آن‎طور که باید در اجرای قوانینی از این دست که بار مالی گسترده در پی دارد، اهتمام نمی ورزند. همان‎گونه که در جریان بررسی موضوع همسان‎سازی در برنامه هفتم توسعه در آبان ماه در مجلس، برخی نمایندگان معتقد بودند، دولت باید طی یک سال و در سال نخست اجرای برنامه هفتم (1403)، حقوق بازنشستگان را به میزان 90 درصد حقوق شاغلان افزایش دهد. این دیدگاه که همچون «سنگی بزرگ برای نزدن بود»، از خواسته های جواد حسینی کیا، از نمایندگان مجلس بود که مجلس با آن موافقت نکرد. او گفت:«بازنشستگان در شرایط سختی قرار دارند و ما آن ها را به آینده حواله می دهیم امروز آن ها در معیشت خود مانده‎اند و نمی‌توانند هزینه درمان خود را پرداخت کنند. آیا بازنشسته تا ۳ سال دیگر زنده است که بتواند ۹۰ درصد را دریافت کند، توقع این است که ۹۰ درصد برای سال آینده اعمال شود .»

دولت بهانه آورد

با وجود آن که، در زمان الحاق این بند به لایحه برنامه هفتم، مجلس اعلام کرد برای اجرای آن با دولت توافق کرده است، اما پس از تصویب، صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی واکنش چندان مثبتی از خود نشان نداد و به نوعی ساز ناهمساز با همسان‎سازی را حتی قبل از تایید شورای نگهبان نواخت.

منابع اجرای سال اول در بودجه 1403

ماجرای همسان‎سازی در روند تقنینی خود، در لایحه بودجه 1403 نیز به عنوان سال نخست اجرای برنامه 5 ساله هفتم توسعه پیش‎بینی شد و اگرچه محل منابع اجرای آن(از افزایش یک درصدی ارزش افزوده از 9 به 10 درصد) انتقاداتی را از سوی برخی نمایندگان و کارشناسان به همراه داشت اما در نهایت، بازنشستگان باید این اطمینان خاطر و امید را داشته باشند که حقوقشان در 1403 با 40 درصد افزایش همراه خواهد بود.

قانون شدن همسان سازی یک گام به جلو

همه ماجرای همسان‎سازی و تجربه ناموفق اجرای آن در برنامه ششم توسعه طی سال های 1396 تا پایان 1400 موضوع همکلامی ما با محمد اسدی رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته کشور است. اسدی می گوید: برنامه ها معمولا آن‎طور که باید محقق نمی شوند اما از آن‎جا که اجرای سال اول آن در لایحه بودجه 1403 پیش بینی و روز گذشته هم (یک‎شنبه) محل منابع آن در مجلس مصوب و تبدیل به قانون شد، می توان به آن امید زیادی داشت. چراکه اگر اجرا نشود می توان آن را از طرق مختلف پیگیری کرد.

از اسدی درباره میزان رضایتمندی بازنشستگان از این مصوبه می پرسیم که چنین می گوید: از حالا زود است برای این موضوع قضاوت کنیم. حداقل آورده این مصوبه همین است که بازنشسته در صورت اجرای آن، می بیند که طی سه سال به نقطه مشخصی از حقوق یک شاغل رسیده و به عادلانه‎ تر شدن حقوق رسیده، این مهم است.رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته کشور در عین حال تاکید می کند، باید ببینیم در طی سه سال در مسیر اجرا و کنار هم آمدن چند فرایند، این افزایش حقوق تا چه میزان در سبد هزینه و قدرت خرید یک بازنشسته با توجه به تورم، ارزش ایجاد  می کند.

منبع: خراسان