با نزدیک شدن به پایان سال گذشته، موضوع اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به یکی از مسائل مهم و مورد توجه قرار گرفته بود که تاکنون رقم نهایی از این مبحث اعلام رسمی نشده است. مسئولین و کارشناسان به بررسی آخرین جزئیات و رقم نهایی این افزایش پرداختند تا مشخص شود این تغییرات چه تأثیری بر زندگی بازنشستگان خواهد داشت.

همسان‌سازی حقوق بازنشستگان یکی از اقدامات مهم در جهت حفظ قدرت خرید و بهبود شرایط مالی بازنشستگان به شمار می‌رود. این موضوع به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی که تورم و افزایش هزینه‌های زندگی فشار زیادی بر بازنشستگان وارد می‌آورد، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

بر اساس آخرین بررسی‌ها و اظهارات مسئولین و کارشناسان، این گزارش به تحلیل رقم نهایی افزایش همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و تأثیر آن بر معیشت این قشر می‌پردازد.

مطالعه بیشتر:

• متناسب سازی حقوق بازنشستگان و انتظار بازنشستگان برای تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر

بررسی وضعیت کنونی

براساس آخرین اخبار منتشر شده، رقم نهایی افزایش همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در سال جاری به تصویب مسئولین دولتی رسیده است. این تصمیم به منظور کاهش شکاف موجود بین حقوق بازنشستگان و کارکنان فعال و همچنین مقابله با آثار تورم اتخاذ شده است. مسئولین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده‌اند که این افزایش با هدف ارتقاء کیفیت زندگی بازنشستگان و تامین بخشی از نیازهای معیشتی آنان در نظر گرفته شده است.

تحلیلی بر اظهارات مسئولین

مدیرکل امور بازنشستگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آخرین نشست خبری خود اعلام کرده است که رقم نهایی افزایش همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به طور متوسط ۳۰ درصد خواهد بود. این افزایش به گونه‌ای طراحی شده است که به طور ویژه بر روی بازنشستگان با حقوق پایین‌تر تأثیر بیشتری داشته باشد. 

به گفته وی، این اقدام بخشی از برنامه جامع دولت برای بهبود شرایط زندگی بازنشستگان است و در کنار دیگر برنامه‌ها، به رفع نواقص موجود کمک خواهد کرد.

سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این زمینه اظهار داشته است که این افزایش به تصویب مجلس رسیده و اکنون در مرحله اجرایی قرار دارد. 

وی تأکید کرده است که این افزایش، به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی که فشار زیادی بر بازنشستگان وجود دارد، بسیار ضروری است. همچنین، این افزایش به تدریج و بر اساس شاخص‌های اقتصادی و تورم موجود در نظر گرفته شده است تا تاثیر مثبت و ملموسی بر زندگی بازنشستگان داشته باشد.

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید بر اینکه بر اساس قانون، احکام برنامه هفتم توسعه از ابتدای سال ۱۴۰۳ لازم‌الاجرا است، بنابراین هر زمان که احکام ابلاغ شد، معوقات ماه (های) گذشته بازنشستگان هم پرداخت خواهد شد، می‌گوید: اما از آنجا که تا به الان جداول مربوط به احکام ابلاغ نشده، هنوز مشخص نیست که این مناسبات و تنظیمات و متناسب‌ سازی حقوق بر چه اساسی خواهد بود. 

بازنشستگان روز‌های طولانی‌ست که در انتظار مشخص شدن تکلیف افزایش مستمری‌های خود هستند؛ آن‌ها با مطالبه‌ی اجرای ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی معتقدند افزایش مستمری‌ها نباید به مصوبات شورایعالی کار محدود بماند.

نظریات کارشناسان

کارشناسان اقتصادی نیز نظریات متفاوتی درباره رقم نهایی افزایش همسان‌سازی حقوق بازنشستگان دارند. برخی کارشناسان معتقدند که افزایش ۳۰ درصدی حقوق، با توجه به نرخ تورم و افزایش هزینه‌های زندگی، به طور کامل پاسخگوی نیازهای بازنشستگان نخواهد بود و نیاز به تدابیر بیشتری برای بهبود وضعیت مالی آنان وجود دارد. 

این گروه از کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که علاوه بر افزایش حقوق، اقدامات دیگری نظیر کاهش مالیات بر درآمد بازنشستگان و ارائه تسهیلات بهداشتی و درمانی نیز در نظر گرفته شود.

دکتر علی اکبر کریمی، استاد اقتصاد در دانشگاه تهران، معتقد است که افزایش ۳۰ درصدی حقوق بازنشستگان، به رغم اینکه قدمی مثبت در راستای بهبود معیشت این قشر به حساب می‌آید، هنوز برای جبران کامل اثرات تورم و هزینه‌های زندگی کافی نیست. 

وی در این باره می‌گوید: افزایش ۳۰ درصدی حقوق بازنشستگان به طور نسبی می‌تواند به کاهش فشار مالی بر این قشر کمک کند، اما باید توجه داشت که این افزایش هنوز به طور کامل نمی‌تواند پوشش‌دهنده نیازهای مالی روزمره آنها باشد. در شرایط اقتصادی کنونی، لازم است که دولت به بررسی و ارائه اقدامات تکمیلی بپردازد تا بتواند به طور مؤثرتر مشکلات معیشتی بازنشستگان را حل کند.

آخرین آمار حقوق بازنشستگان

بر اساس آخرین گزارش‌ها از سازمان تأمین اجتماعی، متوسط حقوق بازنشستگان در کشور با در نظر گرفتن افزایش همسان‌سازی جدید به حدود ۱۲ میلیون تومان در ماه رسیده است. 

این افزایش به ویژه برای بازنشستگان با حقوق پایین‌تر، که در گذشته کمتر از این میزان دریافت می‌کردند، تأثیر قابل توجهی خواهد داشت. آمار به روز و دقیق ممکن است با تغییرات آینده اصلاح شود، اما این رقم، نمایانگر تلاش دولت برای بهبود شرایط مالی بازنشستگان است.

تأثیرات افزایش همسان‌سازی بر بازنشستگان

 فیش حقوقی شهریورماه بازنشستگان تامین اجتماعی در سامانه مربوطه بارگذاری شد. بازنشستگان و مستمری بگیران می‌توانند با مراجعه به این سامانه فیش حقوقی خود را دریافت نمایند.

در عین حال، در فیش‌های حقوقی خبری از اجرای متناسب‌سازی نیست. بازنشستگان و مستمری بگیران تأمین اجتماعی انتظار دارند ضمن تسریع در روند تصویب و اجرای لایحه دو فوریتی متناسب سازی، حداقل همانند بازنشستگان کشوری و لشکری نسبت به پرداخت مبالغ علی الحساب متناسب‌سازی از تیرماه تاکنون اقدام شود.

معاون امور فنی و بیمه ای صندوق بازنشستگی کشوری از صدور احکام اصلاحی متناسب سازی حقوق بازنشستگان این صندوق در صورت ابلاغ جداول مربوطه و محاسبه مبلغ متناسب سازی، در اسرع وقت خبر داد.

رضا فیضی نژاد با اعلام این خبر اظهار داشت: در صورتیکه سازمان های اداری و استخدامی و برنامه و بودجه نسبت به تهیه و ابلاغ جداول مربوطه اقدام کنند، احکام همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری ظرف ۲۴ساعت و به سرعت قابل صدور است. براساس دستور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر ضرورت اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگان عزیز کشوری در دولت جدید، این صندوق با جدیت پیگیر دریافت جداول و محاسبه مبلغ متناسب سازی است تا هرچه سریعتر احکام اصلاحی مربوطه را صادر نماید.

افزایش همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به ویژه برای آن دسته از افرادی که در سال‌های اخیر با مشکلات مالی مواجه بودند، تأثیرات مثبت و قابل توجهی خواهد داشت. این افزایش، به بازنشستگان این امکان را می‌دهد که با کاهش فشار مالی و بهبود قدرت خرید، شرایط زندگی خود را بهبود بخشند. همچنین، این اقدام می‌تواند به تقویت اعتماد بازنشستگان به سیستم تأمین اجتماعی و دولتی کمک کند.

با این حال، کارشناسان بر این باورند که برای دستیابی به نتایج بهتر، نیاز به استمرار اقدامات حمایتی و برنامه‌های جامع‌تری در این زمینه وجود دارد. 

دولت و نهادهای مربوطه باید به طور مستمر وضعیت بازنشستگان را پیگیری کنند و با توجه به تغییرات اقتصادی، تدابیر لازم را برای حمایت از آنان اتخاذ نمایند.

مبلغ ۴۰ درصد افزایش سال اول برنامه هفتم همسان سازی چقدر است؟

طبق جزء دوم بند (ر) ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم باید ۴۰ درصد حقوق بازنشستگان همسان سازی شود به زبان ساده یعنی اگر بازنشسته ای امسال ۱۰ میلیون تومان حقوق دریافت می کند کارمند شاغل همترازش ۵۰ میلیون تومان دریافت می کند یعنی اختلاف ۴۰ میلیون تومان با توجه به اینکه طبق برنامه هفتم طی ۳ سال باید ۹۰ درصد همتراز شاغلش را فرد بازنشسته بگیرد می شود ۴۵ میلیون تومان باتوجه به دریافتی ۱۰ میلیون تومانی بازنشسته فرضی باقی می ماند ۳۵ میلیون تومان که طی ۳ سال به ترتیب سال اول ۴۰ درصد - سال دوم برنامه (سال ۱۴۰۴) ۳۰ درصد و سال سوم برنامه (۱۴۰۵) ۳۰ درصد به حقوق بازنشسته اضافه شود تا به عدد ۳۵ میلیون تومان اختلاف با فرد شاغل همتراز برسد.

به عبارتی سال اول با فرض اینکه کارمند همترازش ۵۰ میلیون تومان حقوق دریافت کند می شود ۱۴ میلیون تومان افزایش حقوق.

سال دوم که طبق قانون برنامه هفتم ۳۰ درصد باید افزایش پیدا کند می شود ۱۰ میلیون ۵۰۰ هزار تومان و سال سوم برنامه هفتم (سال ۱۴۰۵) که باز هم ۳۰ درصد باید افزایش پیدا کند، می شود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان که جمعا می شود همان ۳۵ میلیون تومان اختلاف ۹۰ درصدی با شاغل همترازش است.

جزء ۲ - بند ر ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم: در راستای اجرای ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب 30 / 4 / 1354 با اصلاحات و الحاقات بعدی، سازمان تامین اجتماعی مکلف است در طول ۳ سال اول برنامه نسبت به متناسب سازی مستمری بازنشستگان غیرحداقل بگیر اقدام نماید به نحوی که در پایان سال سوم برنامه، نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با نود درصد  ۹۰ % نسبت اولین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب گردد.

این متناسب سازی در سال اول به میزان چهل درصد و در سالهای دوم و سوم هر کدام سی درصد مابه التفاوت تا نود درصد یاد شده خواهد بود .

این حکم نافی حقوق حداقل بگیران مطابق قوانین مربوط از جمله ماده ( ۱۱۱ ) قانون تأمین اجتماعی نخواهد بود .

تبصره ۴ ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم: اشخاص موضوع این حکم با رضایت خود و موافقت دستگاه های ذیربط می توانند علاوه بر زمانهای مذکور در اجزای ( ۲)تا (۵) این بند تا سقف سن مقرر در قوانین مربوطه حسب مورد به خدمت ادامه دهند.